Khởi nghiệp hay không?

Hầu hết các bạn học khối ngành kinh tế, và không nhỏ các bạn tốt nghiệp từ các ngành khoa học, kỹ sư đều ít nhất một lần tự hỏi: Một ngày nào đó, mình có nên mở công ty riêng và làm chủ không? Nếu bạn chưa từng hỏi mình câu hỏi đó thì nên hỏi mình thêm nhiều lần câu hỏi này. Khởi nghiệp, tự doanh có phải là thước đo cho sự thành công?

Hình 1: Nên hay không nên bắt đầu khởi nghiệp một công việc kinh doanh

Mình xin bắt đầu bằng câu hỏi: “Nếu sau này có con, mình có muốn con mình theo nghiệp kinh doanh không? Có muốn con mình tiếp nối doanh nghiệp từ cha mẹ hay không?” Mình đã nghĩ nhiều về câu hỏi này, và hết sức thật lòng,… câu trả lời là không. Cũng như những người làm cha làm mẹ khác, nếu có con, ước mong lớn nhất của mình là con sẽ được hạnh phúc.

Làm kinh doanh, con đường đến tới hạnh phúc gian nan hơn… Từ ngày mở doanh nghiệp, mình quên mất cảm giác buổi tối đóng máy tính đi ngủ, mà trong lòng có thể yên tâm mọi việc đã được thu xếp, không còn gì để suy nghĩ đến nữa. Từ ngày khởi nghiệp, mình phải tập làm quen chấp nhận công việc sẽ không bao giờ HẾT, tối đến cứ nhắm mắt ngủ đi rồi ngày mai tính tiếp. Có nhiều ngày đến 4-5pm ngẩng đầu lên mới biết mình chưa ăn sáng và chưa cả ăn trưa… Với mọi người, những cuộc hội họp gặp mặt trong giới doanh nghiệp là nhà hàng sang trọng lich thiệp, còn với mình thì là lúc phải giải quyết những tranh chấp, đầu óc căng thẳng, nên nhìn đồ ăn là thấy ngán. Với người khác nhìn vào là những chuyến công tác đến những nơi xa lạ thú vị, còn với mình nhiều lúc chỉ là sự bôn ba tìm kiếm cơ hội thị trường. Thử tưởng tượng tất cả những thử thách này diễn ra cùng một lúc cho một người phụ nữ vừa làm mẹ, vừa làm vợ, vừa lo nghĩ cho vài trăm hay vài ngàn nhân viên. Mình vừa thương vừa quý!

Làm kinh doanh có phải là cách tốt nhất để giàu có? Xin thưa là không. Một người có điều kiện ăn học tử tế, thông minh, có chí tiến thủ, có nhiều cơ hội khác để làm giàu một cách chắc chắn hơn là làm kinh doanh. Investment banking, consulting, hay là kỹ sư lập trình giỏi, luật sư giỏi, bác sĩ giỏi,… nếu cứ làm đều đặn, có chí tiến thủ, mỗi năm thu nhập cũng đều đặn vài trăm ngàn. Đến năm 40 tuổi, bạn sẽ tích luỹ được rất khá, chắc chắn hơn nhiều so với việc khởi nghiệp, mà thời gian dành cho gia đình nhiều hơn, đầu óc thoải mái hơn. Làm kinh doanh ít nhất trong một vài năm đầu, chỉ thấy tiền ra chứ không thấy tiền vào, nếu không khéo léo quản lý tài chính riêng cho gia đình, hoặc tinh thần không vững thì… khó sống nổi. Công việc kinh doanh chiếm hết thời gian tâm trí, cũng không hứa hẹn điều gì chắc chắn là sẽ thành công. Thành công không đến chỉ vì mình chăm chỉ, hay thậm chí thông minh… Thành công trong kinh doanh cần đến “thiên thời, địa lợi, nhân hoà” vậy nên có cố gắng cũng chưa chắc được gì.

Vậy tại sao nhiều người thông minh, sáng láng lại đâm đầu vào khởi nghiệp? Không biết với người khác thì thế nào chứ với vợ chồng mình việc kinh doanh đem lại nhiêù niềm vui thích như là khi tận hưởng một trò chơi cảm giác mạnh.

Công việc kinh doanh có lẽ là sân chơi cởi mở nhất để thoả sức sáng tạo. Từng sản phẩm ra đời thật sự là một đứa con tinh thần, từ lúc đưa ra ý tưởng, tự tay phát triển, biến ý tưởng thành hiện thực đến lúc giới thiệu nó ra thế giới, được thế giới đón nhận hay thờ ơ đều đem đến cho mình nhiều cung bậc cảm xúc rất rõ nét. Công việc kinh doanh còn gắn liền với những khó khăn không lường trước, mà mỗi bước đường đó nếu không có sự sáng tạo khó lòng có thể dung hoà được các bên và đưa ra giải pháp tối ưu và kịp thời được.

Công việc kinh doanh có lẽ là công việc “đời” nhất mà trước giờ mình từng làm. Mình có một gia đình với các anh em làm việc chung, tính cách mỗi người một khác, làm sao để dung hoà để người này có thể bổ sung cho người kia thành một khối vững mạnh, đa tài. Cũng như mọi gia đình, hạnh phúc cũng khi chìm khi nổi, nhưng mình luôn biết bên cạnh có những người anh em chung tay, chia sẻ những thăng trầm với nhau, điều mà không tự làm doanh nghiệp của mình khó lòng cảm nhận được hết. Thị trường, đại lý, báo chí, nhà đầu tư,… tất cả những mối quan hệ này tuy nhiều áp lực nhưng chỉ đến lúc tự tay vận hành doanh nghiệp mình mới thật sự hiểu sâu sắc công việc, mối quan tâm, góc nhìn của từng bên để dung hoà và để hiểu giá trị của từng công việc trong thế giới này.

Vậy nên, hãy suy nghĩ thật kỹ, thật chín chắn khi đến với khởi nghiệp. Đó không phải là con đường duy nhất, cũng không phải là con đường ngắn nhất đến thành công. Chỉ khi nào thật sự yêu thích hành trình này, dù đến đích hay không bạn cũng tận hưởng những ngày tháng đó, bạn hãy bắt tay vào khởi nghiệp. Hành trình này chắc chắn sẽ thú vị hơn nhiều.